Belangrijke termen en -begrippen uit de yogawereld

In de yogawereld zijn er veel begrippen en benamingen. Wij zetten hier de belangrijkste terminologie op een rijtje.

A

Asana: Term die fysieke yogahoudingen aanduidt.

Ashtanga Yoga: Deze vorm van yoga houdt zich bezig met acht verschillende disciplines. Yama, Niyama, Asana, Pranayama, Pratyahara, Dharana, Dhyana, Samadhi.

Ashtanga Vinyasa Yoga: Dynamische yogastijl die bestaat uit verschillende yogaseries.

Asteya: Eén van de yama’s (ethische disciplines). Niet stelen.

Aum: Aum staat voor de basistrilling van het universum, oftewel het basisritme van de energie waaruit al onze materie is opgebouwd. Het staat voor de oerklank die alles doordringt en zo voor een vibratie zorgt die het gehele universum in beweging houdt.  Voor yogi’s is het een krachtige mantra en belangrijk symbool. In de veda Mandukya Upanishad is geschreven: “Ohm: dit eeuwige woord is Alles; wat was, wat is en wat zal Zijn.

Ayurveda: Ayurveda is de oude geneeskunde uit India waarbij kruiden en gezonde voeding gebruikt worden voor balans. 

Aparigraha: Eén van de yama’s (ethische disciplines). Niet begerig zijn.

B

Bandha’s: Bandha is Sanskriet en betekent letterlijk afsluiting. Bandha’s worden ook wel spiersloten of energiesloten genoemd. Ze verzegelen de prana, de energie die in het lichaam is opgeslagen tijdens de beoefening van yoga. Ze bewaken en beheren deze energievoorraden. Door activering van een bandha wordt de energie geleid naar de lichaamsweefsels en organen die er behoefte aan hebben.

Bhakti Yoga: Het pad van de liefde en toewijding aan het goddelijke.

Brahmacharya: Eén van de yama’s (ethische disciplines). Kuisheid.

Bhagavad Gita: Eén van de belangrijkste geschriften die het fundament vormt voor yoga. Het duizenden jaar oude geschrift dat deel uitmaakt van het beroemde Indiase epos (verhalende gedicht) de Mahabharata bestaat uit maar liefst 700 verzen. 

C

Chakra: Een chakra is een soort wiel of een draaikolk van energie. Ze zitten op de middellijn van je lichaam, van onder naar boven. Elk van de zeven chakra’s heeft zijn eigen werkingsgebied. Het bovenste en onderste chakra wijzen respectievelijk naar boven en onder, de andere chakra’s bevinden zich zowel aan de voor- als aan de achterkant van je lichaam.

Chanten: Chanten is het langdurig, zingend herhalen van teksten, woorden of klanken. Door het chanten komen adem en hartslag in balans, en kom je in een andere staat van bewustzijn. Deze staat van bewustzijn wordt ook wel transpersoonlijk genoemd.

D

Dharana: Concentratie op één punt.

Dhyana: Meditatie. Als de concentratie ononderbroken doorstroomt, doet zich de toestand van dhyana voor.

H

Hatha Yoga: Oorspronkelijk term voor elke vorm van fysieke yoga. In het Westen wordt deze term vooral gebruikt om een rustige vorm van yoga aan te duiden.

J

Jnana Yoga: Het pad van de kennis.

K

Karma Yoga: Het pad van onbaatzuchtig handelen zonder gehechtheid of verwachtingen.

Kundalini Yoga: Een yogavorm waarbij veel met de chakra's en energie wordt gewerkt. Je bewustzijn kan hierdoor enorm groeien. 

M

Mantra: Mantra’s komen van oorsprong uit India en Tibet. Een mantra is een woord, een korte zin of een gebed, opgesteld in het Sanskriet. Het zijn altijd mooie, wijze uitspraken, die een positieve boodschap hebben. Hun werking komt voort uit de trillingen van de klanken die door je hele lichaam en energieveld een positieve invloed hebben. Het woord mantra komt uit het Sanskriet en betekent 'bevrijding van de geest'.

Meditatiekussen: Een meditatiekussen is de ideale hulp als je zittend wilt mediteren maar het lastig vindt om langere tijd in dezelfde houding te zitten. 

Meridianen: Energiebanen in je lichaam. Samen vormen zij een netwerk met een hele belangrijke functie: zorgen dat jouw (levens)energie (ook wel: prana) goed door je lichaam stroomt. Als je gezond bent, stroomt deze energie soepel door, maar bij ziekte, stress of andere problemen kunnen de energiebanen geblokkeerd raken.

Mindfulness: Volledig bewust zijn van de huidige ervaring. Je kunt het woord ‘mindfulness’ vertalen met ‘opmerkzaamheid’ of ‘aandachtigheid’.

Moksha: Ultieme vrijheid.

N

Namaste: Groet en uiting van respect.

Neti pot: Een Neti pot is een klein potje met een tuit en een handvat, bedoeld om je neus en de neusholtes te reinigen. Het is een eeuwenoude traditie die onderdeel is van de Ayurveda. Het heeft veel voordelen om je neus regelmatig met de Neti pot te reinigen.

Niyama: Individuele disciplines: saucha (reinheid), santosa (tevredenheid), tapas (ijver of soberheid), svadhyaya (onderzoek van het Zelf), Isvara pranidhana (toewijding aan de Heer).

P

Prana: Adem, ademhaling, leven, energie, vitaliteit. Kort gezegd: levensenergie.

Pranayama: Ademhalingsoefeningen, het controleren van de adem.

Pratyahara: Het afsluiten van de aandacht voor de indrukken die van buitenaf komen: het verinnerlijken van de zintuigen.

S

Samadhi: Staat van bewustzijn waarbij eenwording met het object van meditatie wordt ervaren.

Saswitha yoga: Saswitha Yoga is gebaseerd op Hatha Yoga en gaat over de drie-eenheid van lichaam, bewustzijn en adem.

Satya: Eén van de yama’s (ethische disciplines). Betekent letterlijk waarheid.

Srimad Bhagavatam: Eén van de belangrijkste heilige verhalenboeken van India en vormt de basis voor de eeuwenoude vaishnava-traditie. Hierin wordt de boodschap uitgedragen van het verenigen van het bewustzijn met de Hindoeïstische god Krishna. Srimad Bhagavatam gaat ervan uit dat de ziel niet eenzijdig is, maar dat het een eigen een eeuwig karakter heeft. Ook wijst het boek het idee af van één God die onpersoonlijk is. Er wordt vanuit gegaan dat God onlosmakelijk verbonden is met het persoonlijke aspect waarbij het goddelijke in alles aanwezig is. 

V

Vinyasa Yoga: Vloeiende, dynamische vorm van yoga waarbij het ritme van de adem gelinkt is aan het ritme van de bewegingen.

Y

Yama: Ethische disciplines: ahimsa (geweldloosheid), satya (waarheidsliefde), asteya (niet stelen), brahmacharya (kuisheid), aparigraha (niet begerig zijn).

Yin Yoga: Met Yin Yoga kom je in ontspanning, kun je onthaasten en geef je je over aan een yogahouding. Degene die het heeft ontwikkeld is Paul Grilley, een Amerikaan. Deze vorm van yoga is passief, je houdt de asana’s lang aan en beweegt zo min mogelijk. Zo kun je goed aandacht geven aan een bepaald deel van het lichaam.

Yoga: Verbinding of vereniging van het aardse met het goddelijke, het individu met het grotere geheel, het lichaam met de geest. Yoga is een proces van bewustwording door middel van gerichte aandacht.

Yogasoetra’s: In de Yogasoetra’s van Pantajali wordt het fundament van yoga beschreven. Het boek dat in de 2e eeuw na Christus verscheen geldt als het vroegste standaardwerk over yoga.

Z

Zonnegroet: De Zonnegroet is een serie yogahoudingen die achter elkaar worden uitgevoerd. Hij wordt vaak 's ochtends gedaan, maar je kunt ook de yogales ermee beginnen.