Geheimen uit de Yoga Sutra’s van Patanjali

De Yoga Sutra’s van Patanjali zijn de meest gelezen en becommentarieerde sutra. Transformatie en beheersing van Bewustzijn staat centraal in dit magnifieke geschrift, gecompileerd door Maharshi Patanjali rond 350 na Christus. Alle yogatradities zijn in de Yoga Sutra’s van Patanjali opgenomen. Jnana, Bhakti, Karma en als geheel vormen ze de Yoga Sutra’s ook wel Raja Yoga genoemd of ‘koninklijke yoga’.

Het bekendste deel uit de Yoga Sutra’s is het 8-voudig pad. De meeste yogi’s onder ons kennen dit wel! Maar wist je dat Patanjali naast de transformatieve weg van het 8-voudig pad een aantal directe paden naar bevrijding beschrijft? Zoals de weg van liefde en devotie in ‘Ishvara Pranidhana’ en meditatie op AUM. Een belangrijk deel van de Yoga Sutra’s behandelen de methodes rond het ontwikkelen van bijzondere vermogens. Wat is precies de methode die tot Samadhi leidt en hoe komen bijzondere vermogens (siddhi’s) daarbij tot ontwikkeling? En… hoe verloopt het proces van de finale bevrijding van de yogi? Want de diepe verbinding met het Absoluut Bewustzijn in de staat van Samadhi uit het 8-voudig pad is niet het einddoel van de Yoga Sutra’s. 

Siddhi’s & bijzondere vermogens

'Supra-normale krachten' (siddhi’s) worden verworven door yogabeoefening en de daarmee gepaard gaande bewustzijnsontplooiing. Ze worden ook wel ‘bloemen langs de weg’ genoemd. De ware yogi laat zich op het steile pad naar eenwording met het Absolute echter niet afleiden door bijzondere vermogens en het uiterlijk aanzien dat hierdoor verkregen kan worden. 

Dé methode om siddhi’s te verkrijgen is ‘samyama’, de gecombineerde gelijktijdige beoefening van dhāraṇā, dhyana en samādhi (concentratie, meditatie en goddelijke vereniging). Het geheim is dat je door diepe concentratie één kunt worden met het bewustzijn van het object van je concentratie. Want alles bestaat uit Bewustzijn! Het kan om eigenschappen of objecten gaan. Zo kan door samyama op een eigenschap als vriendelijkheid de sterkte van het vermogen verkregen worden. Of door samyama op de slokdarm kan honger en dorstgevoel ophouden. En door samyama te verrichten op een olifant verkrijgt de yogi de kracht van een olifant! De sleutel is dat de yogi door samyama op een object kennis verkrijgt van de ware aard van dat object. Kennis als in onmiddellijk, direct weten doordat de yogi één wordt in het eigen bewustzijn met het object van concentratie. Die kennis leidt dan tot beheersing van binnenuit alsof het jezelf betrof. 

Maar de mooistesamyama is die op het Absoluut Bewustzijn in jezelf waardoor je totaal op gaat in het Absolute!

Finale bevrijding van de yogi

De uiteindelijke bevrijding van de Yogi staat beschreven in deel vier van de yoga sutra’s, genaamd Kaivalya, dat énwording behandeld. Een prachtig mooi deel dat diep inzicht verschaft in het proces van ‘Dharma Mega Samadhi’, de uiteindelijke bevrijding van de yogi die leidt tot het blijvend gevestigd zijn in zijn Ware Aard die louter Bewustzijn is. Hoe mooi is dat! 

Deel vier maakt ook duidelijk dat alle voorbereidende stappen van het 8-voudig pad hier tot vervolmaking komen. Zo leidt bijvoorbeeld het beoefenen van ongehechtheid (vairagya) tot super ongehechtheid (para-vairagya) en tot het steeds subtieler worden van de yogi. Deze vervolmaking, een steeds hogere expressie van sutra’s vinden we overal in de Yoga Sutra’s terug. Zo leidt bijvoorbeeld Ahimsa, geweldloosheid, tot universele liefde, wanneer je ook de meest subtiele gedachte aan vijandigheid in jezelf ten opzichte van anderen hebt opgegeven. En wanneer alle subtiele gedachten en gehechtheden zijn opgegeven en overwonnen, dan ontstaat de uiteindelijke vernietiging van de illusie van het afgescheiden leven en kan de yogi permanent in de eenheid met Bewustzijn verblijven!

Liefde, devotie en meditatie op AUM

Evenzo leidt de hogere expressie van de prachtige sutra ‘Ishvara Pranidhana’ – liefde en overgave aan Bewustzijn – tot de hoogste Verlichting en is het een directe weg naar Zelfrealisatie op zichzelf. Een andere directe weg naar Zelfrealisatie die Patanjali beschrijft is meditatie op het heilig AUM. Want deze hele wereld is geschapen en wordt in stand gehouden door trilling, en AUM is het alles doordringende geluid van het Bewustzijn, God zelf. En daarin vinden we dan ook de beginselen van mantra yoga! In hoofdstuk één van de Yoga Sutra’s zijn overgave aan God en meditatie op AUM met elkaar verbonden. En dat is gelijk het geheim. Want door met liefde en overgave AUM te reciteren en je daarbij te richten op het Absoluut Bewustzijn in jezelf mét gevoel kan je ziel zich verbinden en kan het Absolute ook bij jou komen. Het is de aantrekkende kracht van liefde en devotie die je ziel en het Absolute naar elkaar toe trekt en dat is de sleutel!

Uiteindelijk leidt yoga tot een mystieke innerlijke ervaring en opgaan van de yogi in Vreugde die niet persoonlijk is maar het Bestaan-Zijn-Gelukzaligheid (Sat-Chit-Ananda) of Bewustzijn zelf en niet alleen maar een ‘niet-denken’ exercitie!

Op 9 maart geeft José van der Loop een workshop in Amsterdam over de ‘Geheimen van de Yoga Sutra’s van Patanjali’ meer informatie tref je op https://www.facebook.com/events/266015514067329/ of www.yogafilosofie.nl