Wat doet chanten met je hersenen?

Wie weleens een mantra heeft gechant – of simpelweg een klank langdurig heeft herhaald – herkent het misschien: je wordt er rustig van. De geest vertraagt, gedachten verdwijnen naar de achtergrond, je lichaam ontspant. Maar wat gebeurt er eigenlijk in je hersenen als je een mantra herhaalt? De wetenschap begint steeds beter te begrijpen waarom chanten zulke diepgaande effecten kan hebben.

Herhaling als sleutel

Chanten is het herhalen van een woord, zin of klank – vaak in het Sanskriet – zoals Om, So Ham of Lokah Samastah Sukhino Bhavantu. Herhaling activeert specifieke hersengebieden die betrokken zijn bij taal, geheugen en ritme. Door deze herhaling komt je brein in een ander hersengolfritme, vergelijkbaar met wat er gebeurt bij meditatie of diepe concentratie. Met andere woorden: je schakelt als het ware over naar een rustiger frequentie.

Van stress naar ontspanning

Uit onderzoeken blijkt dat chanten het parasympathische zenuwstelsel stimuleert – het deel van je zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor rust, herstel en vertering. Tegelijkertijd wordt de activiteit van de amygdala, het deel van je brein dat betrokken is bij angst en stress, juist minder. Dit helpt verklaren waarom je je na het chanten kalmer, veiliger en evenwichtiger voelt.

Een studie uit 2016 toonde aan dat het herhalen van het woord ‘Om’ een meetbaar kalmerend effect had op het brein. Via MRI-scans zagen onderzoekers dat hersengebieden die betrokken zijn bij zelfreflectie en rusttoestand geactiveerd werden. Dit effect trad niet op bij willekeurige woorden of geluiden, wat suggereert dat de specifieke klanken van traditionele mantra’s een unieke werking hebben.

Meer weten over mantra’s? In ons komende nummer duiken we in de spirituele én muzikale kracht van mantra’s. Neem een abonnement voor 29 mei en ontvang dit nummer 13 juni thuis op de mat!

Klank en vibratie

Een ander belangrijk aspect van mantra’s is de vibratie. Als je een mantra hardop chant, voel je vaak een trilling in je borst of keel. Die fysieke resonantie draagt bij aan het effect: het stimuleert de nervus vagus, een belangrijke zenuw die door je hele lichaam loopt en betrokken is bij ontspanning, hartslag en zelfs je immuunsysteem. Dit verklaart deels waarom regelmatig chanten ook op fysiek niveau gezondheidsvoordelen kan hebben.

Focus en flow

Het herhalen van een mantra brengt je ook in een staat van focus. Je aandacht richt zich op één punt, waardoor je minder snel wordt meegesleurd door gedachten. Dit verhoogt je concentratie en kan zelfs bijdragen aan een diepere staat van flow – een toestand waarin je volledig opgaat in het moment. Veel mensen ervaren chanten dan ook als een toegankelijke vorm van meditatie, juist doordat je iets actiefs doet.