Ontspan, niets is onder controle

Ik geef het onmiddellijk toe: ook ik maakte me er schuldig aan. Als redacteur schreef ik voor verschillende tijdschriften talloze artikelen met tips, stappenplannen en schema’s die zouden helpen om gelukkig, gezond en succesvol te worden. Als gezondheidsredacteur hield ik bovendien het laatste nieuws op het gebied van gezonde voeding bij. Antioxidanten, groene thee, gojibessen; zodra er weer iets nieuws werd ontdekt, schreef ik erover.

Zo hielp ik jarenlang mee om de illusie dat het leven maakbaar is in stand te houden. Als je maar dagelijks zus eet, voldoende zo doet en hard genoeg positief denkt, krijg je vanzelf een droomlichaam/droompartner/droombaan. En ik geloofde er echt in. Wat niet zo vreemd is, want het is natuurlijk best prettig om te denken dat je het leven volkomen in de hand hebt en kunt vormgeven naar eigen inzicht. Voor een (klein) deel is dat overigens ook zo; het kan nooit kwaad om voor die droombaan alvast de juiste opleiding te volgen, of om voor dat droomfiguur gezonder te gaan eten.

Maar toen overleed mijn broertje. Werd mijn vader ziek. En kreeg ik zelf parkinson. Ik moest gewoon bijna lachen om mijn eerdere arrogantie. Wat nou maakbaar? Er is niemand die meer zijn best deed om beter te worden dan mijn broertje, en toch ging hij dood. Ik denk positief tot ik scheel zie, maar toch heb ik nog steeds een @#$%-ziekte, en kan de toekomst me naar de keel vliegen. Daar helpt geen stappenplan tegen.

Nu kun je als een malle gaan vechten om het leven eronder te krijgen. Gewoon nóg harder je best doen, je nog meer schrap zetten, ze eens even wat laten zien. Maar daar geloof ik dus niet in. Ik kan er zelfs boos om worden, wanneer bijvoorbeeld kanker gezien wordt als een strijd die je kunt winnen of verliezen. Je overleeft het of niet; als je dood gaat ben je geen loser, als je het overleeft geen held. Dan heb je mazzel gehad.

Ik geloof wel in accepteren dat het is zoals het is, en van daaruit kijken wat de mogelijkheden zijn. Dat is iets heel anders dan als slachtoffer achterover leunen en je door het leven van links naar rechts laten smijten, zonder iets te doen. Accepteren wil bovendien niet zeggen dat je de situatie léuk vindt. Het betekent alleen dat je geen energie verspilt aan verzet, maar die energie probeert te gebruiken om jezelf te helpen. Wat kan er wél?

En geloof het of niet: zo kom ik toch weer uit op yoga. Want ook een yogahouding kan weerstand oproepen. De vis bijvoorbeeld, dat vond ik altijd een rothouding. Steeds als ik hem moest doen, dacht ik: ‘Dit wil ik niet!’ Tot ik op een dag mijn verzet staakte – wat is tenslotte een yogadocent die de vis niet wil doen? – en tips vroeg aan mijn juf om de vis prettiger te maken. Dat hielp. De yogamat, dat is soms net het echte leven. Wil je toch een tip? Ontspan, niets is onder controle!