Zelfcompassie

“Yoga? Ik moet er echt niet aan denken!” De hartgrondigheid waarmee mijn gesprekspartner deze uitspraak doet, verrast me, ook al zou dat op basis van zijn demografische kenmerken – man, wit, middelbare leeftijd, hetero – niet zo’n verrassing hoeven zijn. Bovendien ben ik er inmiddels wel aan gewend dat mensen vaak een heel eigen beeld creëren bij het woord ‘yoga’, en daarbij soms de meest exotische fantasieën blijken te hebben, van dubbelgevouwen slangenmensen tot wierrook brandende monniken. Toch ben ik dus verrast op deze zonnige namiddag. We zitten op een terras aan het water, waar regelmatig bootjes langsvaren. Golfjes klotsen ritmisch tegen de kade, de warmte van de lentezon is precies goed.

Psssst.... Wist je dat we ook een tijdschrift hebben? Neem een abonnement vanaf slechts 19,95 per jaar voor meer inspirerende reportages, bijzondere interviews en handige tips!
 

NEEM EEN ABONNEMENT!  
 

Het is ook de stelligheid van mijn gesprekspartner die me verbaast. Hij heeft, zo blijkt, nog nooit aan yoga gedaan en is dat dus ook ab-so-luut niet van plan. Enigszins geamuseerd informeer ik naar het waarom achter deze afkeer. Wat volgt is om te beginnen een opsomming van misverstanden: “Ik ben te oud voor een strak broekje” (niet nodig bij yoga), “Ik haat het om mezelf in de spiegel te zien” (een goede yogastudio heeft geen spiegels, want het gaat er juist níet om hoe je er uit ziet) en “Mijn spieren zijn te kort, dus ik ben veel te stijf” (des te meer baat bij yoga).

Ik geef me niet zomaar gewonnen, al moet ik oppassen dat ik daarbij geen zendeling word; iedereen heeft natuurlijk het recht om níet aan yoga te doen. Het zou alleen zo jammer zijn als dat om de verkeerde redenen was. We discussiëren dus verder, en uiteindelijk belanden we bij de kern. Het lijkt mijn gesprekspartner namelijk zo weinig ‘bevredigend’, dat yoga. “Pas als ik in de sportschool flink tekeer ben gegaan, ben ik tevreden over mezelf.” “Aha,” antwoord ik. “Dus pas als je een prestatie hebt geleverd, mag je tevreden zijn over jezelf?” Dat vindt mijn tafelgenoot nogal wiedes.

Een paar jaar geleden zou ik buikpijn hebben gekregen van deze discussie. Ik zou namelijk diep van binnen precies hetzelfde hebben gedacht. De kritische stem in mijn hoofd, die ik Truus noem, denkt stiekem nog steeds zo, alleen weet ik inmiddels gelukkig dat er niets van klopt wat Truus allemaal roeptoetert. Eigenlijk zit ik op deze middag tegenover Truus. Maar buikpijn heb ik niet. Wat ik voel is compassie. Compassie voor een man die helemaal niet zo tevreden blijkt te zijn over zichzelf, vanwege vermeende gemiste kansen in het verleden. Een man die denkt dat het allemaal heel anders had kunnen lopen, en die daar zichzelf op afrekent. Door streng te zijn voor zichzelf, door zichzelf pas een schouderklopje te geven na het leveren van een prestatie. En zelfs dan blijft dat schouderklopje regelmatig uit, want ‘het had beter gekund’.

Het is een bijzondere middag, waarop ik haarscherp voorgeschoteld krijg hoe onaardig ik mezelf jarenlang heb behandeld. Maar ook ontdek ik deze middag dat daarin, dankzij yoga, heel veel veranderd is. Truus zal altijd een valkuil blijven, maar yoga leert me elke dag weer dat ik niet eerst iets hoef te kunnen, te worden of te veranderen om goed genoeg te zijn. Ik hoef mijn bestaansrecht niet te verdienen. Dat recht heb ik al, simpelweg omdat ik besta. “Waar staat dat?”, vraagt mijn tafelgenoot kritisch. “Waar staat dat dat niet zo is?”, pareer ik. Helemaal overtuigd is hij niet, maar toch rijd ik na het gesprek tevreden naar huis. Niet met buikpijn of een hoofd vol twijfels, maar kalm en zeker. Met een hart vol compassie.