Soort zoekt soort: waarom je aantrekt wat je zelf bent (onveilig gehecht) en hoe je dit doorbreekt

Stel, je hebt moeite met verbinding. Je hebt de neiging om in relaties iemand niet al te dichtbij te laten komen. Je hebt veel tijd en ruimte voor jezelf nodig en je wilt voelen dat je vrij bent om te doen en laten wat je wilt. Je voelt je al snel benauwd en overvraagd door de wensen van de ander. Het bewaren van enige afstand voelt veiliger en simpelweg prettiger voor jou. Je komt telkens in dezelfde ellende terecht: je geliefden zijn verdrietig en boos (maar stiekem gewoon bang), omdat dit gedrag hen het gevoel geeft dat je niet om hen geeft. Zij voelen het als een gebrek aan verbinding. Ze zeggen daardoor geen diepe band met je te voelen. Ze trekken aan je, maken drama en lijken constant ontevreden te zijn. Maar.. Jij kunt niet meer verbinding dan dit opbrengen. Elke keer loopt het hierop stuk. Je relaties vormen een bron van pijn, zowel voor de ander als voor jou. Je zou op dit vlak wel willen groeien, maar niet als dat zoveel stress en weerstand oplevert. Je hoopt eigenlijk dat er ooit iemand zal komen die jouw wens tot afstand respecteert en zelfs waardeert, waardoor alles moeiteloos zal gaan. Of dat je ooit eens zó verliefd zal worden op iemand, dat je net zoveel verbinding zal willen als je geliefde. En dat dat altijd zo zal blijven, omdat deze persoon fantastisch zal zijn.

Tja. Wat moet je nou?

Twee onveilige gehechte mensen: vermijdend en angstig

Ik roep altijd dat een relatie met iemand waar je je sterk toe aangetrokken voelt, maar waarbij de één constant verbinding zoekt en de ander altijd een afstand bewaart, een snelkookpan van persoonlijke ontwikkeling is, maar ik wil ook benadrukken dat het niet per se altijd op een Spartaanse manier hoeft te gaan. Als je op een gegeven moment sterk genoeg bent om afscheid te nemen van 'onmogelijke liefdes', dan creëer je de gelegenheid om lief te hebben op een zachtere en meer moeiteloze manier.

Het probleem is alleen dat je personen blijft aantrekken die ongeveer dezelfde mate van balans (veilig gehecht: goed in staat relaties aan te gaan) of disbalans (onveilig gehecht: niet goed in staat relaties aan te gaan) hebben als jij. Als jij zelf een probleem met relaties hebt, dan kun je er vergif op innemen dat je partners aantrekt die dit ook hebben. Daar resoneer je mee. Ik weet ze er zelf ook als geen ander uit te pikken, blijkt. De veilig gehechte mannen vallen me niet eens op. Your vibe attracts your tribe. Ik las laatst een quote: "In een grote ruimte vol mensen die van je willen houden, pik jij er altijd net diegene uit die daarover twijfelt." Zo treurig waar, dat het grappig wordt.

Beiden vermijdend of angstig onveilig gehecht 

Nu kun je iemand tegenkomen die net als jij een disbalans heeft, maar die op dezelfde pool als jij zit (angstig onveilig gehecht, iemand met veel verlatingsangst, versus vermijdend onveilig gehecht, iemand met veel bindingsangst). Dat lijkt perfect, precies waar je al die tijd al op hoopte. Iemand die jouw behoefte aan ruimte begrijpt en die dat zelf ook zo ervaart. Jullie laten elkaar vrij en zien elkaar af en toe. Tot je een keer in zo'n relatie terecht komt en merkt dat er bitter weinig verbinding ontstaat als je allebei als een havik je vrijheid beschermt, altijd een achterdeur openhoudt voor een 'beter' exemplaar en er niemand is die de verbinding bewaakt. Een relatie met iemand aan dezelfde kant van de disbalans zal eerst als een warm bad voelen, maar uiteindelijk niet werken. Ofwel omdat er weinig diepgang en hechting plaatsvindt, ofwel omdat er een vreselijk saaie en afhankelijke symbiose ontstaat (als je beiden angstig onveilig gehecht bent en veel verbinding nodig hebt).

De één veilig, de ander onveilig gehecht

Pik je er toevallig toch iemand in balans uit – aangenomen dat jij in disbalans bent – dan zal deze persoon niet snel genoegen nemen met iemand die in disbalans is. Precies omdát diegene zo in balans is, vertrouwt hij of zij erop dat er meer vissen in de zee zwemmen die beter zullen passen. Zij zijn niet bang om alleen te zijn en verder te kijken tot die persoon in beeld komt. Ze zullen je dus met relatief gemak afwijzen, zodra ze jouw disbalans opmerken. Ze knappen daar letterlijk op af. (Herken je dit bij je veilig gehechte vrienden? Ook hun onbegrip voor jouw keuzes in de liefde komt hierdoor. Ze snappen werkelijk niet waarom je in dit soort situaties blijft belanden. "Kies toch eens een normaal iemand uit!" Eh, ja, kon dat maar.)

Van onveilig naar veilig gehecht

Het lijkt dus kiezen uit twee kwaden als je zelf in disbalans bent: een pijnlijke, maar leerzame, relatie met je onveilig-gehechte-tegenpool óf een soepele relatie met iemand die precies dezelfde disbalans heeft, maar waarmee je nooit richting veilige hechting zult gaan. Een relatie die waarschijnlijk niet bevredigend zal zijn.

De enige échte oplossing is, denk ik, dat je er alles aan doet om te leren wat je te leren hebt. Om van disbalans naar balans te gaan.

Dit kun je doen middels de zachte weg van persoonlijke en spirituele ontwikkeling via boeken, blogs, coaches, psychologen en trainingen. School jezelf over hechting, over verlatings- en bindingsangst, over vaardigheden in gezonde relaties. Misschien kun je jezelf in de tussentijd even rust geven al dat daten en worstelen. Of deze periode gebruiken om te oefenen met wat je geleerd hebt (al is de kans op hartzeer vrij groot, zowel bij jou als bij je 'oefenpartner'. Wees dus zo eerlijk mogelijk over wat je aan het doen bent.).

Je merkt na een tijdje vanzelf het verschil in wie je aantrekt en zelf aantrekkelijk vindt en met wie het blijven daten ook goed blijft voelen. Is dat iemand in balans of in disbalans..? In welke mate? En op welke pool zit diegene? Dit kun je als maatstaf nemen voor jouw groei op dit vlak.

Zelf ben ik niet vies van wat pijn hier en daar, maar ik heb daar wel mijn grenzen in. Ik combineer de zachte weg van persoonlijke ontwikkeling met de pijnlijkere van oefenen in de praktijk. Die pijn neem ik op de koop toe, omdat ik er zeker van ben dat dit z'n doel dient en ik ook ervaring nodig heb, wil ik echt iets leren. Ik voel me nu een totaal anders mens dan ik zo'n 3 a 4 jaren geleden was. Nog altijd niet helemaal veilig gehecht, maar veel completer, emotioneel volwassener en veel meer in balans. En dat is waar het mij om te doen is.

Want ik weet: je trekt pas een persoon in balans aan, als je dat zelf ook bent.

Deze blog is eerder verschenen op www.stefanierondags.nl/onlinejournal.