Luister vaker naar jezelf

“Zitten er ook voordelen aan het hebben van de ziekte van Parkinson?” Het is nogal een gewaagde vraag, die niet iedereen zomaar kan stellen. Je zou er zelfs boos om kunnen worden: vóórdelen? Aan een progressieve hersenaandoening? Een ziekte die steeds erger wordt dus, die vooral neemt en niet geeft, en waarvan je niet weet hoe hard het zal gaan? Hoe kunnen daar nou voordelen aan zitten?

Maar de vraag werd niet door zomaar iemand gesteld. Het was Bas Bloem, dé parkinson-professor in Nederland, die deze prikkelende overweging opperde in een besloten Facebook-groep. Natuurlijk kreeg hij enkele verontwaardigde reacties; ‘Je weet niet waar je over praat’, ‘Ik zie geen enkel voordeel aan die @#$-ziekte’, ‘Mijn leven is erdoor verwoest, wat nou voordelen?’. En ook ik dacht in eerste instantie: ‘Lekker makkelijke vraag als je de aandoening zelf niet hebt.’

De dagen erna bleef de kwestie echter in mijn hoofd rondzingen. ‘Voordelen’ vind ik nog steeds een groot woord – ik heb ook altijd een beetje moeite met mensen die hun ernstige ziekte als ‘cadeautje’ beschouwen. Want wie weet welke grootse dingen ik misschien op dit moment had gedaan als ik helemaal gezond was geweest. Maar toch, als ik goed kijk, zie ik wel degelijk ‘silver linings’ glinsteren. Of, in goed Nederlands: elk nadeel… Maar zoals dezelfde grote Nederlandse denker ook al zei: je gaat het pas zien als je het door hebt.

Dat is volgens mij de echte vraag. Niet óf er silver linings zíjn, maar of je in staat bent ze te zíén. Dat is niet voor iedereen even vanzelfsprekend, en de ene situatie leent zich er misschien beter voor dan de andere. Maar er zijn altijd lichtpuntjes, hoe klein soms ook. De ene dag stralen ze je al van ver tegemoet, de andere dag moet je met een vergrootglas speuren, en misschien zijn er zelfs dagen dat het helemaal donker blijft. Altijd blijven zoeken, dat is de kunst.

Een paar van mijn silver linings? Door mijn ziekte leer ik veel nieuwe mensen kennen. Mensen die ondanks alles positief in het leven blijven staan en daardoor een geweldige inspiratiebron vormen. Verder heb ik mezelf toestemming gegeven om me meer met yoga bezig te houden, iets waar ik anders vast ‘geen tijd’ voor zou hebben gehad. Dan had ik nooit geweten hoe goed ik me hierbij voel. En ook ons hondje was er normaal gesproken vanwege ‘te druk voor’ waarschijnlijk niet geweest.

Mijn reactie op de Facebook-vraag was dan ook: ‘De ziekte helpt me om steeds meer mijn éigen leven te leiden, in plaats van dat van anderen. Als de ziekte voortgaat, wordt het misschien uiteindelijk lastiger om de lichtpuntjes te blijven zien. Maar hopelijk ben ik dan nog steeds dankbaar dat ik mijn wake-up call op tijd kreeg om nog van het leven te genieten, en niet pas op mijn sterfbed.’ Want, zoals ik al eens eerder schreef, dat is wat palliatief verpleegkundige Bronnie Ware het vaakst hoorde van mensen in de laatste uren van hun leven: ‘Had ik maar minder naar anderen geluisterd en meer naar mezelf.’