83 jaar en topfit? Het kan dankzij Qigong

Door: Emilie Escher

Het is niet te zien en merken dat kunstenares Els Ritman afgelopen winter 83 werd. Haar dagelijkse Qigongoefeningen houden haar jong. En niet zeuren... Dat helpt ook.

Ze staat nog elke dag te schilderen, is lid van de op Hendrik Groen geïnspireerde Rebellenclub Sweet Seventy in Amsterdam Noord en begint elke ochtend met Qigong. Ze moet wel héél erg ziek zijn, wil ze haar kwartiertje Qigong overslaan, vertelt ze in de nog door haar overleden echtgenoot gebouwde keuken van haar lichte atelierwoning in Amsterdam Noord. ‘Ik word wakker, ga onder de douche, loop in mijn blootje naar de kamer en begin. Raam open, lekker de frisse lucht langs mijn lijf. Vaak voel ik me een beetje stram of heb ik een pijntje, maar wanneer ik die oefeningen heb gedaan is het weg. Het zijn de enige medicijnen die ik nodig heb.’ Op verzoek doet ze een van haar favoriete oefeningen voor. Soepel als een panter tilt ze haar been op tot schouderhoogte en maakt een schoppende beweging. Zelfs heel wat jongeren doen het haar niet na.

Ze was in de vijftig, haar kinderen groot en het huis uit, toen ze de Chinese bewegingsleer ontdekte. ‘Ik had een midlifecrisis en het kwam op mijn pad. Ik ging naar het vrouwenhuis op de Nieuwe Herengracht en daar was Marianne Dames aan het lesgeven in Tai Chi. Ik dacht, ‘ik ga eens kijken, want bewegen dat heb ik altijd lekker gevonden.’ Maar Tai Chi was het niet voor mij. Ik had moeite al die vormen achter elkaar te onthouden, net de Franse woordjes van vroeger.’ Toen zei Marianne: ‘Waarom ga je geen Qigong doen. Dat is de gymnastiek die bij Tai Chi hoort.’ Sindsdien zit ze op les. Ze heeft al een stuk of vier leraren versleten, want ‘het is net als met leren schilderen, bij een leraar blijven hangen is het stomste wat je kan doen, je moet dingen uitproberen’. Bij haar huidige lerares voelt ze zich prima. Net voor het gesprek was ze nog bij haar op les. ‘Toen ik binnenkwam voelde ik me als een pinda met een harde schil, ingekapseld. Aan het einde van de les zei ik tegen haar: ‘ik heb het gevoel dat die schil gebroken is. Het voelt lekker los.’’

Ze denkt even na. ‘Het voelt ook alsof je naar de sauna bent geweest. Lekker schoon. Alles heeft een beurt gekregen en voelt opgeruimd.’ Ze bewegen niet eens zo heel veel. De lerares benoemt lichaamsonderdelen en gaat alles langs. ‘Ze begint bij je voeten, en gaat van daar naar je knieën, je heupen, je longen, je schouders. Je wordt je heel bewust van jezelf en wat er allemaal in je zit, en hoe dat zich gedraagt. Het is een vorm van Qigong met veel aandacht voor meditatie, Healing Tao wordt het ook wel genoemd.’ Ook geestelijk werkt het louterend. ‘Ik heb best wel wat dreunen gehad in het leven. Qigong en mediteren hebben me geholpen om de betrekkelijkheid van alles wat je in het leven overkomt leren te zien. En de wetenschap dat je niet de enige bent, iedereen krijgt opsodemieters.’

Zo op het eerste oog lijkt Els Ritman fysiek weinig opsodemieters gehad te hebben. Maar zo is het toch niet. ‘Ik ben een stuk long kwijt, achteraf Kijk ook op: elsritman.nl voor niets, en in mijn rechterbeen zit een staaf titanium. Maar ja, het is maar net hoe je met die ongemakken omgaat. Toen ik na die longoperatie naar het ziekenhuis ging voor controle, bleek ik mijn oude longinhoud weer te hebben. Dat kwam echt door Qigong, en ook door het zingen in een koor. Ik wil maar zeggen: je kunt aan veel dingen wat doen.’ Ze zwijgt even en lijkt te twijfelen maar dan gooit ze het er toch maar uit. ‘Helaas is het merendeel van de mensheid verdomd slap en weet niet hoe ze moeten omgaan met ongemakken. Te veel moeite, zeuren is leuker.’

In plaats daarvan zou dat merendeel van de mensheid misschien eens een lesje Qigong moeten volgen. ‘Daar kan je echt wat mee. Dat vind ik het leuke ervan!’

Dit artikel is al eerder verschenen in ons blad Yoga Internationaal nr. 2 2018.