Ja, en?

“Ik schaam me zo voor mijn trillende hand,” zegt een mede-parki. Eigenlijk schaamt ze zich voor de hele ziekte; ze is vooral bezig die zoveel mogelijk verborgen te houden. Ik vind het verdrietig om te horen – het klinkt zo eenzaam – en eigenlijk vind ik het ook oneerlijk. Waarom zou je je moeten schamen voor iets waar je niets aan kunt doen?

Maar ik begrijp het wel. Want hoewel we de illusie hebben dat je in onze maatschappij kunt doen en laten en worden wat je wilt, worden we de hele dag door overspoeld door normen en waarden en vooral plaatjes waaraan we geacht worden te voldoen.

Hoe je eruit ziet, je huis, je auto, je eten; alles hoort aan bepaalde voorschriften te voldoen, wil je het gevoel hebben dat je echt meetelt. Althans, dat is wat al die plaatjes je willen doen geloven. Zelfs je baan mag niet gewoon iets zijn waarmee je genoeg verdient om een dak boven je hoofd te kunnen betalen. Nee, het moet een passie zijn, iets waar je dag en nacht mee bezig wilt zijn, iets waarover je trots kunt vertellen en waarin je je eindeloos kunt ontplooien. Dus als er iets gebeurt waardoor je niet meer aan dat vermeende ideaalplaatje voldoet, kan dat tot schaamte leiden, dat begrijp ik best.

Psssst.... Wist je dat we ook een tijdschrift hebben? Neem een abonnement vanaf slechts 19,95 per jaar voor meer inspirerende reportages, bijzondere interviews en handige tips!

Maar. Wat nou als je dat niet-voldoen als een enorme kans zou kunnen beschouwen? Een kans om te leren minder bezig te zijn met wat anderen van je denken, of wat je denkt dat ze denken? Journalist Annemarie Haverkamp interviewde voor het AD twee jaar lang mensen die weten dat ze niet lang meer zullen leven; het viel haar op dat veel van hen zeiden nu eindelijk te durven doen waar ze zelf zin in hadden, zonder steeds maar rekening te houden met de verwachtingen van anderen. In die zin zagen ze hun ziekte als een bevrijding. Is het niet treurig dat daar eerst een ernstige ziekte voor nodig is?

Natuurlijk kan ik een pleidooi houden voor doeslief. Voor een samenleving waarin mensen minder snel oordelen over elkaar. Maar ik heb niet de illusie dat dat snel zal gebeuren. En feitelijk zit het probleem daar ook niet. Het probleem is dat jíj er steeds mee bezig bent, met die verwachtingen van anderen. Dát is de gevangenis in je hoofd, zoals Edith Eger stelt. De echte vrijheid zit erin om daarmee te stoppen. Of nog beter: comfortabel kunnen zijn met de afkeuring van anderen. Stel je eens voor wat een ruimte dat geeft. Hoe vrij je dan bent.

We denken vaak dat we ons eerst moeten bewijzen om bestaansrecht te verwerven. Yoga helpt je om te ontdekken dat dat helemaal niet nodig is. Je bent er immers al, je bestaat al en je hoeft niets te bewijzen. Wie dat nog gemakkelijk vergeet, hoeft maar twee woorden te onthouden: ja, en? Misschien vinden ze het stom als ik afzeg. Ja, en? Straks denken ze dat ik lui ben. Ja, en? Ze zullen mijn trillende hand wel raar vinden. Ja, en? Veel eenvoudiger wordt het niet…