Luisteren naar jezelf? Hoe dan?

Woedend was hij, mijn dappere, twaalf jaar jongere broer. Woedend van wanhoop. “Waarom is er niet gewoon iemand die me precies vertelt wat ik moet doen om beter te worden? Ik wil álles doen, als iemand me maar zegt wát!” Ik begreep hem zo goed. Van alle kanten kreeg hij adviezen hoe hij zijn uitgezaaide darmkanker zou moeten bestrijden. De oncoloog: zware chemotherapie. De natuurgenezer: vooral géén chemotherapie! De diëtist: veel zuivel en eiwitten om aan te sterken. De orthomoleculaire deskundige: géén zuivel! Alleen eiwitten uit noten en planten! De buurvrouw: abrikozenpitten, zoveel mogelijk. De huisarts: géén abrikozenpitten, dat is gevaarlijk!  

Ik begreep hem, maar ik kon hem niet helpen. Ik kon hem alleen proberen uit te leggen dat hij moest doen wat voor hém goed voelde. Dat hij de enige was die echt kon bepalen wat voor hem, in deze situatie, het beste was. Het klonk zo eenvoudig, maar was in feite een onmogelijke opgave, dat begreep ik ook. Want hoe kun je nog de rust opbrengen om dat zachte geluid diep van binnen te horen wanneer alles letterlijk wordt overschreeuwd door doodsangst? En dus deed hij van alles wat, en werd steeds wanhopiger.

Wat zou het heerlijk zijn als iemand ons gewoon kon vertellen wat we het beste konden doen. En dat dat dan ook écht het beste voor ons was. Maar – ik schreef het al eens eerder – dat kan dus niet. Want wat goed is voor jou, is dat misschien niet voor mij. Waar de één het best tot zijn recht komt in zijn rol als minister, krijgt de ander al buikpijn bij het idee. Waar de één tonnen energie krijgt van een veganistisch voedingspatroon, heeft de ander echt af en toe wat vlees nodig om niet om te vallen. En waar de één blij wordt van een frisse boswandeling, gaat de ander liever salsadansen. Of sudoku’s maken.

Er bestaan duizenden ‘algemene’ adviezen en regels waar onze gezondheid en ons welzijn baat bij zouden moeten hebben. Maar dat is precies wat ze zijn: algemeen. Om te weten wat voor jou het beste is, zul je de moed moeten hebben om echt kennis te maken met jezelf. Om jezelf echt te zien, om te durven ontdekken waar jij het best bij gedijt. Zoals ik al zei: dat klinkt eenvoudiger dan het is. Want je kunt gemakkelijk op het verkeerde been worden gezet. Door het ego bijvoorbeeld, dat roept dat een groot huis en een mooie auto je diepste verlangens zijn. Of door je angsten, die roepen dat je in de goot zult belanden als je niet doet wat anderen zeggen, of als je niet doet wat iedereen doet.

Een handig instrument om te leren onderscheid te maken tussen al die verschillende geluiden, en jezelf dus écht te leren kennen? Je voelt hem aankomen: yoga. Yoga helpt om te leren herkennen wanneer het ego aan het woord is, wanneer angst de boventoon voert en wanneer – als je heel goed luistert – je diepste, ware verlangens spreken. Verlangens die niks met grote huizen en dure auto’s te maken hebben, maar met ontplooiing, tot je recht komen en doen wat voor jou goed is.

Mijn broer had maar één diep verlangen: beter worden. Ik zou willen dat ik hier kon zeggen dat dat gelukt is…