Wie was de omstreden goeroe Osho?

Een leider, een narcist, een Indiase goeroe, hoe hij ook werd gezien de naam Osho (Bhagwan) wordt niet snel vergeten. Maar wie was deze man werkelijk? En waarom betekende hij zoveel voor anderen? In een sneltreinvaart gaan we door het leven van Osho.

Van docent naar goeroe

De echte naam van Osho is Rajneesh Chandra Mohan. Hij werd geboren op 11 december 1931.In zijn jeugd was hij een rebelse jongen; hij kwam niet opdagen op school, zocht grenzen op en hij raakte geobsedeerd met de dood. Dit kwam deels doordat hij op een jonge leeftijd een aantal dierbare is verloren. In 1955 haalde hij toch zijn diploma in filosofie en daarop volgde een opleiding tot docent.

Vijf jaar later werd hij al professor genoemd. Maar voor Rajneesh was de uitdaging niet genoeg. In India ging hij lezingen geven, organiseerde hij groepstherapieën en gaf trainingen gericht op spirituele groei en bewustzijn. Al snel nam hij ontslag als professor en richtte hij zich volledig op het zijn van een goeroe. In Poona creëerde hij een ontmoetingsplaats voor zijn leerlingen. Het werd een klein zelfgemaakt dorpje (ashram) waar men alleen oranje droeg en elke dag bijzondere meditaties beoefende. Ze noemden zichzelf de sannyasins (bhagwanbeweging). Steeds meer mensen, van verschillende culturen, sloten zich aan bij de groep. Rond 1980 was de ashram het grootste centrum voor groepstherapieën ter wereld.

Groeien in Amerika

Omdat de ashram in Poona te klein werd, moesten Rajneesh en zijn team opzoek naar een ander stuk grond. In het geheim maakten ze een deal in de Amerikaanse staat Oregon. Het grootste deel van dit land was onbewoonbaar, maar Rajneesh liet zich niet zomaar tegenhouden. Hij stuurde volgelingen erop uit om een enorm grote dam, een luchthaven, een elektriciteitscentrale en natuurlijk een meditatiecentrum te bouwen voor 10.000 mensen. Het werd de Rajaneeshpuram genoemd. Toen het klaar was, verhuisden Rajneesh en een handjevol vertrouwelingen naar de Verenigde Staten. Zijn vertrek was voor veel sannyasins in Poona een verrassing, ook dat hij nooit meer terug zou komen was totaal onverwachts. Waar de ashram leek op een soort vakantiekamp waar je jezelf kon ontdekken, werd de Rajaneeshpuram vergeleken met een werkkamp. Er werd van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat gewerkt om alles steeds beter en mooier te maken.

Psssst.... Wist je dat we ook een tijdschrift hebben? Neem een abonnement vanaf slechts 19,95 per jaar voor meer inspirerende reportages, bijzondere interviews en handige tips!

Groot, groter, grootst

Rajneesh hield in 1981 op met het toespreken van zijn volgelingen. Hij gaf geen lezingen en trainingen meer. Ma Anand Sheela, zijn secretaresse, werd de nieuwe officiële woordvoerster. Hoewel Rajneesh niet meer sprak, stond hij wel centraal in de Rajneeshpuram. Overal waren foto’s van hem te zien, hij maakte zijn eigen krant (Rajneesh Times) en alleen hij en Sheela beschikte over een televisie en radio. Hij begon kostbare gewaden, diamanten en gouden Rolexhorloges te dragen. Ook beschikte hij over 93 Rolls Royces. Hij genoot van zijn roem, en dat maakte voor de sannyasins niks uit.

Sheela nam alles over en de groep leek zich steeds meer te gedragen als een sekte. Het was hen tegen de buitenstaanders. Zo ontwikkelende zich immigratiefraude, (mislukte) aanslagen en de grootste bio-terroristische aanslag in de geschiedenis van de Verenigde Staten. De sekte besmette namelijk 751 mensen met salmonella om zo in 1984 de kiezers uit te schakelen en zetels te winnen bij de lokale verkiezingen. Sheela kreeg later 20 jaar gevangenisstraf voor het aansporen van deze praktijken.

Een charmeur

In 1984 begon Rajneesh voor een kleine groep sannyasins weer virtuele lezingen te geven. Zijn uitspraken werden steeds botter. Zo zou hij hebben gezegd dat de paus, Gandhi en moeder Teresa op Hitler lijken. En dat alleen zijn religie de ware was. Maar Rajneesh was een charmeur. Hij beschikte over een grote hoeveelheid intelligentie en creativiteit. Hij wist de aandacht van duizenden mensen vast te houden als hij sprak. En zijn bijzondere kijk op het leven interesseerde miljoenen leerlingen. Maar niet iedereen zag hem als een held. Volgens verschillende onderzoekers zou hij narcistisch, psychopathisch en megalomaan zijn. Over de hele wereld zijn er verschillende meningen over deze man. Rajneesh Chandra Mohan deed in 1989 afstand van zijn naam en het werd Osho. Op 19 januari 1990 overleed Osho. Op zijn rouwkaart stond ‘nooit geboren, nooit doodgegaan, alleen planeet aarde ertussen bezocht’.

Wild Wild County

Een documentaire over Osho en zijn leven verscheen in 2018 op Netflix. Het is een spraakmakende en populaire miniserie. Nadat mensen de documentaire wereldwijd hadden gezien is er veel gesproken met voormalige leden en zijn er honderden artikelen geschreven. Zelfs 32 jaar na zijn dood lijkt Rajneesh nog steeds indruk te maken.